Δευτέρα 31 Μαΐου 2010

ΠΕΜΠΤΗ 3/6



THE IRON-MAN
"Το Tetsuo είναι μια απίστευτη ταινία από έναν πραγματικό σκηνοθέτη. Όλα τα δάκρυα, όλος ο πόνος, όλα τα τραγούδια στην ταινία αυτή αποτελούν ένα ποίημα"
Alexandro Jodorowsky

          Σε μία κουρασμένη κινηματογραφική βιομηχανία του τέλους της δεκαετίας του 80,μια απίθανη ιστορία ανθρώπινης μετάλλαξης σε ένα παγωμένο Τόκιο, ανατρέπει το σκηνικό.
          Το προσωπικό ταξίδι του πρωταγωνιστή, τοποθετείται απροσδιόριστα σε μία διάσταση που κλείνεται ανάμεσα στις αναμνήσεις και στα όνειρα, στην πραγματικότητα και στη φαντασία, στο παρελθόν και στο μέλλον, στα παιδικά τραύματα και στα ανώμαλα απωθημένα. Τα αντικείμενα του πόθου μετατρέπονται σε όπλα ανεξέλεγκτου ακρωτηριασμού της ανθρώπινης ταυτότητας, το μέταλλο καταλαμβάνει τη θέση της ολοένα και περισσότερο καταπιεσμένης εξερεύνησης της βαθύτερης επιθυμίας για σαρκική ικανοποίηση, και μια τηλεόραση εξιστορεί τα σκοτεινά περάσματα του μυαλού από το υπαρκτό στο συμβολικό και αντίστροφα.
          Οι αισθήσεις πνίγονται στην αδρεναλίνη μιας συναισθηματικής πάλης μεταξύ της ανθρωπότητας και της επιστήμης, και ο χρόνος μετρά υπέρ της καταδίωξης μιας υγιούς ακεραιότητας από καθετί σκουριασμένο και σαπισμένο. Στην αναμέτρηση αυτή τα πρόσωπα και τα πράγματα μπλέκουν αδιάκοπα όλους τους θεματικούς άξονες που διαπερνούν το μάτι μέχρι τα μισά της ταινίας, και ο ποιητικός σουρεαλισμός των καταληκτικών εικόνων, ανάγει τη βιομηχανική υποταγή του ανθρώπου, σε σύμβολο κάθε αρρώστιας, προκατάληψης, αδυναμίας, καταπιεσμένου απωθημένου, που έχει τη δύναμη να καταστρέψει το άτομο ή τον κόσμο ολόκληρο.
          Το φιλμ ξεκινά με ένα χαρακτήρα (τον υποδύεται ο ίδιος ο Tsukamoto) που μπήγει ένα κομμάτι σκουριασμένου σωλήνα στο πόδι του.  Σε λίγο βλέπει δεκάδες ζωύφια πάνω στην πληγή, δένει το τραύμα και αρχίζει να τρέχει σε κατάσταση αμόκ στους δρόμους ουρλιάζοντας. Ένα αυτοκίνητο που οδηγεί ένας καθημερινός Ιάπωνας εργαζόμενος (Tomoroh Taguchi) -που ερωτοτροπεί με την φίλη του- δεν τον προσέχει και πέφτει πάνω του τραυματίζοντάς τον. Έπειτα από το δυστύχημα οι ζωές των δυο αντρών σφραγίζονται, η μοίρα τους είναι πλέον κοινή. Ένα πρωί καθώς ξυρίζεται ο Taguchi στο μάγουλο του εμφανίζεται ένα σύρμα και ενώ προσπαθεί να το βγάλει αιμορραγεί. Η συγχώνευση ανθρώπου και μετάλλου έχει ξεκινήσει, ακολουθούν  αλλοπρόσαλλα εφιαλτικά οράματα, ενώ οι πρωταγωνιστές αρχίζουν να βγάζουν διάφορα μεταλλικά εξογκώματα από τα σώματα τους, χρησιμοποιούν τηλεπάθεια και μάχονται μεταξύ τους. Στο τέλος ενώνονται σε ένα κράμα σάρκας και μετάλλου -στη μορφή ενός τεράστιου φαλλού- και ξεκινούν την αποστολή τους να κάνουν μεταλλικό και να καταστρέψουν ολόκληρο τον κόσμο.
          Ο Shinya Tsukamoto γράφει, σκηνοθετεί, φωτογραφίζει, πρωταγωνιστεί και μοντάρει ένα από τα σημαντικότερα cyberpunk αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, που έχει τη δύναμη να σοκάρει, να συγκινεί, και να προβληματίζει, με τη σχιζοφρένεια των εικόνων, με την παράνοια των χαρακτήρων, με το σπινταριστό μοντάζ, με την εκκωφαντικά σκουριασμένη μεταλλική μουσική, και τη χρήση μερικών από τις πιο συγκλονιστικές stop-motion ακολουθίες που έχουν γυριστεί ποτέ. Με το Testuo – The Iron Man, κατακτά αυτόματα ένα απόλυτο cult status (που τον συνοδεύει μέχρι σήμερα) και την αναγνώριση του ως αυθεντικού δημιουργού. Το low budget υπερκινητικό ντελίριο του Testuo, κατακτά αμέσως το κοινό παγκοσμίως.
          Ήδη η τεχνική stop motion, η οποία επίσης χρησιμοποιείται για το Koyaanisqatsi, εδώ στο Tetsuo εξυπηρετεί άψογα αυτόν τον συγκαλυμμένο από τη βία “ρομαντισμό” που αγγίζει τα όρια του μηδενισμού. Φυσικά ο Tsukamoto δεν κάνει φιλοσοφία, αλλά τέχνη. Ο παρ' ολίγον μηδενισμός ξεπερνιέται από την ίδια την κίνηση του καλλιτεχνικού έργου η οποία εξωθεί προς τα μπρος την σκέψη. Όπως κάθε μοντέρνο έργο έτσι και το Tetsuo δεν προσπαθεί να περιγράψει τη “φύση” αλλά να τη διαλύσει, να την αποσυνθέσει και να της δώσει το νόημα που επιθυμεί και κατανοεί, χρησιμοποιώντας την [εκμεταλλεύοντάς την]. Το frame by frame είναι μια τεχνική που ως τέτοια αντιτίθεται στη φύση -στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο και συνεπώς τον αντιλαμβανόμαστε. Και όπως η ροή-κίνηση βγαίνει μέσα από την πληθώρα ακίνητων εικόνων έτσι και ο στοχασμός -και κυρίως ο αισθητικός στοχασμός- πηγάζει από τη b' κουλτούρα την οποία ο δημιουργός εντυπωσιακά κατέχει. Αξιοπρόσεχτες οι σκηνές κυνηγητού-μάχης των δύο “τεράτων” [εκτελεσμένες με stop motion] που θα μπορούσαν να είναι βγαλμένες από το Japanese tokusatsu Super Sentai Series το οποίο [1975] οχτώ περίπου χρόνια αργότερα θα οικειοποιηθεί η Αμερική στο προσαρμοσμένο "Western" "Power Rangers". Tokusatsu σημαίνει special effects και για τους Ιάπωνες είναι μια "αυθεντική εξέλιξη" της σκέψης τους στον μεταπολεμικό κόσμο, όπου ηττημένοι και ταπεινωμένοι βρέθηκαν ενώπιον ενός νέου αυτοπροσδιορισμού. Κάτι που ποτέ τους δεν κατανόησαν -κι ούτε πρόκειται- οι Αμερικανοί. Το Tetsuo πέρα από cult movie είναι και μια δραματική εξιστόρηση του Ιαπωνικού λαού, αυτού που πλέον δεν μπορεί να νοσταλγεί την ξεχωριστή του ταυτότητα δίχως να ματώνει, δίχως τον διχασμό και την παραφροσύνη ενός μηχανοποιημένου κόσμου [όπως θα 'λεγε ο Adorno].
          Ο γκουρού του cyberpunk Γουίλιαμ Γκίπσον χαιρετά την πρώτη κυβερνοπάνκ ταινία, ο Κλάι Μπάρκερ επαινεί τις σεξουαλικές ακρότητες του φιλμ, ο σκηνοθέτης Ντάρον Αρονόφσκυ αντιγράφει σχεδόν τον Τσουκαμότο με το ¨π¨ και ο Κουέντιν Ταραντίνο πεθαίνει για το αμερικάνικο remake.
Ένας νέος θρύλος και μαζί ένα νέο κινηματογραφικό είδος έχουν γεννηθεί, κι ένας σκηνοθέτης, άνθρωπος – ορχήστρα έρχεται για να μείνει.

          Ο Tsukamoto γεννήθηκε στο Shibuya του Τόκιο το 1960. Από τα 14 του άρχισε να γυρίζει ταινίες μικρού μήκους σε 8mm. Ενώ σπούδαζε ζωγραφική στο πανεπιστήμιο Nihon έφτιαξε τον πρώτο του θεατρικό θίασο όπου έγραφε, σκηνοθετούσε και έπαιζε στα έργα που ανέβαζε. Το '86 αφοσιώθηκε στο θεατρικό του θίασο που τον ονόμασε Kaijyu Theather ("Θέατρο Θαλάσσιων Τεράτων") ανεβάζοντας 3 έργα. Παράλληλα γύριζε πειραματικά φιλμ μικρού μήκους σε 8mm, όπως το The Phantom Of The Regular Size . Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε το 1988 με το Tetsuo που προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ και τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο στο Fantastic Film Festival της Ρώμης.  Στις περισσότερες ταινίες του παίζει ο ίδιος. Τα φιλμ του Tsukamoto χρησιμοποιούν φετιχιστικά την τεχνολογία σε μια αλγεινή, βίαιη, σκληρή, ωμή και απειλητική μανιέρα η οποία είναι από άκρη σε άκρη εμποτισμένη με κυνισμό. Άλλες ταινίες του Τsukamoto: Tetsuo  II, Bullet Ballet,  Tokyo Fist, A Snake of June.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου